R-U-GO.com : “หนังใหญ่” เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมไทยซึงได้รับการยกย่องว่าเป็นการแสดงชั้นสูง เป็นการแสดงที่รวมศิลปะที่ทรงคุณค่าหลายแขนง ได้แก่ ด้านศิลปะการออกแบบลวดลายไทยเชิงจิตรกรรมที่มีความวิจิตรบรรจง ผสมกับฝีมือช่างแกะสลักที่ประณีต เมื่อแสดงก็จะมีการนำศิลปะทางนาฏศิลป์การละครที่เคลื่อนไหวอย่างได้อารมณ์ตามเนื้อเรื่อง ประกอบกับบทพากย์ บทเจรจา บทขับร้อง ดนตรีปี่พาทย์ ทำให้เกิดความเข้าใจในเรื่องราวและให้อรรถรสทางศิลปะแก่ผู้ชมได้อย่างสมบูรณ์ การแสดงหนังใหญ่จึงมีคุณค่าทางศิลปะสูงและแสดงถึงอัจฉริยภาพของบรรพบุรุษไทยได้เป็นอย่างดี
สำหรับหนังใหญ่วัดขนอนได้มีการสร้างในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ โดยผู้ที่ริเริ่มในการแกะสลักตัวหนังคือ พระครูศรัทธาสุนทร (หลวงปู่กล่อม) เกิดปีวอก พ.ศ. 2391 มรณภาพ ปี พ.ศ.2485 รวมอายุได้ 95 ปี ท่านมีความคิดที่จะสร้างหนังใหญ่ให้มีขนาดใหญ่กว่าเดิม จึงได้ชักชวนครูอั๋ง ช่างจาด ช่างจ๊ะ และช่างพ่วง มาร่วมกันสร้าง ชุดแรกที่สร้างคือ “ชุดหนุมานถวายแหวน” ต่อมาได้สร้างเพิ่มอีกรวม 9 ชุด ปัจจุบันมีตัวหนัง 313 ตัว นับเป็นสมบัติของวัดที่ได้ร่วมรักษาสืบทอดกันมา เป็นเพียงวัดเดียวที่มีมหรสพเป็นของวัด มีตัวหนัง และคณะหนังใหญ่ที่สมบูรณ์อยู่ในความอุปถัมภ์ของวัดสืบทอดมาจนถึงทุกวันนี้
วัดขนอน มีส่วนสำคัญยิ่งต่อการอนุรักษ์หนังใหญ่ โดยได้ร่วมกับภาครัฐและเอกชนในการนำหนังใหญ่วัดขนอนไปแสดงเผยแพร่ยังสถานที่ต่าง ๆ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ จนกระทั่งในปี 2532 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี องค์อุปถัมภกมรดกไทย ทรงเห็นคุณค่าในการแสดงและศิลปะในตัวหนังใหญ่ จึงทรงมีพระราชดำริให้ วัดขนอน อนุรักษ์หนังใหญ่ทั้ง 313 ตัวและจัดทำหนังใหญ่ชุดใหม่ขึ้นแสดงแทน โดยมี มหาวิทยาลัยศิลปากร รับผิดชอบงานช่างจัดทำหนังใหญ่ทั้งหมด จากนั้นได้นำหนังใหญ่ชุดใหม่ทูลเกล้าถวายเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2538 ณ โรงละครแห่งชาติ กรุงเทพฯ และทรงพระราชทานให้ วัดขนอน นำมาใช้ในการแสดงต่อไป
นอกจากนั้น คณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญทางวัฒนธรรมของยูเนสโก ยังประกาศให้ “การสืบทอดและฟื้นฟูหนังใหญ่วัดขนอน” ได้รับรางวัลจาก องค์กรการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ “ยูเนสโก” (UNESCO) และได้รับการยกย่องให้เป็น 1 ใน 6 ชุมชนดีเด่นของโลกที่มีผลงานในการอนุรักษ์ฟื้นฟูมรดกวัฒนธรรมเชิงนามธรรม (The Safeguarding of Intangible Cultural Heritage : ICH)
กรมการพัฒนาชุมชน (พช.) โดย นายนิวัติ จันทร์สมวงศ์ อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน จึงจัดโครงการ “พช.สัมพันธ์สัญจร” สมุทรสาคร – ราชบุรี OTOP นวัตวิถี เสน่ห์สร้างสุข นำคณะสื่อมวลชน ชมการแสดงหนังใหญ่วัดขนอน จ.ราชบุรี ชุด รามเกียรติ์ ตอน “สืบมรรคา” ว่าด้วยเรื่องราวของหนุมานยกทัพวานรหาทางเข้ากรุงลงกาเพื่อช่วยนางสีดาที่ถูกทศกัณฐ์ลักพาตัวไปจากพระราม โดยผู้สนใจสามารถเดินทางมาชมได้ทุกวันเสาร์ เวลา 10.00 น. และวันอาทิตย์ หรือวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 11.00 น.
นอกจากนั้น วัดขนอน ยังได้จัดพิพิธภัณฑ์สถานแสดงนิทรรศการหนังใหญ่ เปิดให้ประชาชนและผู้สนใจเข้าร่วมชมศึกษา พร้อมทั้งสาธิตการแสดงหนังใหญ่ตลอดจนการฝึกเยาวชนให้เรียนรู้และสืบทอดศิลปวัฒนธรรมอันทรงคุณค่านี้ครบทุกกระบวนการ เพื่อสนองโครงการตามพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราขสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี สืบต่อไป โดยเปิดให้ชมทุกวัน พร้อมจัดตลาดด่านวัดขนอนซึ่งจำลองบรรยากาศตลาดด่านเก็บอากรสมัยโบราณ รวมทั้งมีการรวบรวมอาหารการกินนานาชนิดและผลผลิตทางการเกษตรมาจำหน่ายให้เผู้ยี่ยมชม ตั้งแต่เวลา 08.00-17.30 น.
ผู้สนใจสอบรายละเอียดเพิ่มเติม โทร.0 3223 4834, 08 9555 4195
